De weg naar het moederschap is er een van (oer)kracht, emotie en diepe transformatie. Het feit dat miljoenen vrouwen het al eeuwenlang doen, neemt niet weg dat zowel zwanger worden, als zwangerschap en bevalling een moeilijk te beschrijven gebeurtenis is dat nooit vanzelfsprekend genomen zou mogen worden. Voor de meeste vrouwen is het proces, waar in dit geval de bevalling een belangrijk onderdeel van is, ontzettend bijzonder. Iets wat nergens mee vergeleken kan worden. In dit artikel lees je alles over de eerste signalen die de komst van je baby aankondigen tot aan de zorg die je daarna nodig hebt om te kunnen herstellen. Van voorbereiding tot nazorg.
Voorbereiding op de bevalling
Je lichaam en verstand bereiden zich weken van tevoren voor op de bevalling. Dit is een periode van anticipatie, waarin kleine signalen je kunnen laten weten dat het bijna zover is. Elk teken kan verschillende emoties oproepen, van spanning en nieuwsgierigheid tot angst.
Signalen van de bevalling
De daadwerkelijke komst van de baby kondigt zich vaak aan met een aantal subtiele hints en veranderingen:
Harde buiken: In de laatste weken voel je mogelijk dat je buik regelmatig hard wordt. Iets wat anders voelt dan de bewegingen van je kleintje. Dit wordt ook wel de Braxton Hicks genoemd. Je kunt het zien als de oefenweeën. Deze samentrekkingen van de baarmoeder bereiden je voor op de bevalling en kunnen al vroeg in de zwangerschap beginnen, maar worden in de laatste weken meestal regelmatiger en intenser. Ze voelen vaak aan als een lichte spanning die na een paar seconde tot een minuut weer wegtrekt.
Het is belangrijk om goed gehydrateerd te blijven, want uitdroging kan harde buiken versterken. Blijf dus vooral voldoende water drinken. Voldoende rust nemen en korte wandelingen maken kunnen ook een handje helpen het allemaal net wat aangenamer te maken voor je. Net als ademhalingsoefeningen. Heb je last van harde buiken, probeer rustige en diepe ademhalingen om te ontspannen. Deze tips zijn makkelijk toe te passen en kunnen je helpen omgaan met de oefenweeën.
Verlies van de slijmprop: De slijmprop is een gelatineachtige, verdikte afscheiding die de baarmoeder afsluit. Het verlies van deze prop kan een van de eerste tekenen zijn dat de bevalling begint. Het gebeurt soms dagen of weken voor de bevalling en kan dus uitzien als een gelatineachtige afscheiding, soms met wat bloed erbij. Dit wordt ook wel de bloody show genoemd. Dit is een teken dat de baarmoedermond aan het verweken is en eventueel al een beetje te ontsluiten. Hoewel dit niet betekent dat de bevalling direct zal beginnen, is het wel een signaal dat je lichaam in de startblokken staat.
Ben je de slijmprop verloren? Blijf vooral kalm, zowel jij als je partner. Overleg dit met je verloskundige, zeker als je twijfelt of er meer aan de hand is. Zie dit wel als het moment om je checklist door te nemen. Staat de ziekenhuis tas al klaar? Heb je alles in huis voor de thuisbevalling en kraamtijd?
Moeite met slapen: Hoe dichterbij de bevalling, hoe groter de kans dat je meer moeite krijgt met slapen. Dat kan komen door het ongemak, maagzuur, maar ook de hormonen en gedachten over de geboorte van je kindje. Je lichaam bereidt zich natuurlijk fysiek en mentaal voor op wat er komen gaat, en dat kan lastig zijn maar is normaal.
Wat je kunt doen om jezelf hierbij te helpen? Ontspanningsoefeningen, een (niet te) warm bad, zachte muziek of een boek lezen kunnen je helpen relaxen en tot rust te brengen voor het slapen. Mijd televisie kijken in bed en laat je smartphone in het nachtkastje. Zorg voor een goed geventileerde, koele en rustige slaapkamer. Een stevig kussen tussen je benen kan ook heel fijn zijn. Probeer verschillende houdingen om druk op je bekken en rug te verlichten waardoor je meer op je gemak bent tijdens liggen. Drink overdag voldoende, maar niet meer na het avondeten om te voorkomen dat je ‘s nachts uit je bed moet om te plassen. De beste tip die we je kunnen geven om maagzuur te voorkomen is zuur, pittig en vet eten links te laten liggen tijdens je diner. Verder is beweging belangrijk en gezond, maar overdag sporten is beter dan ‘s avonds. Dat komt doordat je lichaam nog lekker wakker en actief is na sporten, terwijl jij graag wat nachtrust wilt.
Menstruatieachtige pijn: Pijn vergelijkbaar met menstruatiekrampen kan in de dagen voor de bevalling voorkomen. Het kan aanvoelen als een diepe, doffe pijn. Het voelt ongemakkelijk maar normaal. Het betekent dat je lijf langzaam maar zeker naar de start van de bevalling toewerkt en komt door het verstrijken en verzachten van de baarmoedermond.
Wat je kunt doen bij dit soort klachten? Een warm kussen, kruik of warmtepleister op je onderrug kan erg prettig aanvoelen en pijn verlichten. Het kan verstandig zijn dit met je verloskundige te bespreken. Afwisselen tussen liggen, wandelen en lichte bewegingen kan je helpen door het ongemak heen te komen. Ademhalingsoefeningen kunnen ook met dit kwaaltje een handje helpen. Probeer langzaam en diep te ademhalen om de pijn meer te beheersen en je lichaam te helpen ontspannen.
Tips: Hoe om te gaan met de eerste tekenen van de komst van je baby
♦ Houd een dagboek bij waarin je symptomen en gevoelens noteert bijvoorbeeld. Dit kan helpen om patronen te herkennen en geeft je data die je met je verloskundige of de arts kunt bespreken.
♦ Blijf kalm, houd je verloskundige op de hoogte van ontwikkelingen en neem de checklist door.
♦ Gebruik warmte als pijnverlichting zoals hierboven uitgelegd.
♦ Eet voedzaam en licht eten zoals smoothies, soepen en fruit. Dit helpt je energielevel op peil te houden zonder een zwaar gevoel in de maag. Vermijd om dezelfde reden vet, zuur en pittig voedsel.
♦ Gebruik ademhalingsoefeningen, maak wandelingen en help jezelf ontspannen met de bovengenoemde tips.
♦ Communiceer met je partner over je gevoelens, gedachtes en onzekerheden. Wees er ook op emotioneel vlak voor elkaar. Een zorgzame partner die luistert zonder oordelen en je troost en steun geeft is ontzettend waardevol.
♦ Bespreek ook wat je kunt doen als je deze seintjes opmerkt en hoe je voorweeën van echte weeën kunt onderscheiden. Misschien dat de input die je krijgt je kan helpen bovenstaande tips nog beter te personaliseren waardoor je er meer profijt van hebt.
Checklist: Wat heb je nodig voor de geboorte en kraamtijd
De complete periode is bijzonder, maar deze laatste weken zijn dat misschien nog meer. Het is een tijd vol verwachting en waarschijnlijk ook een vleugje gezonde spanning. Je lichaam is zich aan het voorbereiden op de komst van de baby en je gedachten dwalen vaak af naar dat eerste moment met je kleine. Maar voordat het zover is, is het heel handig om de praktische zaken voor te bereiden. Want als het zover is, echt zover, is een vluchtkoffer inpakken het laatste waar je tijd voor hebt. Een goede voorbereiding geeft ook rust, zodat je straks kan focussen op dat wat centraal staat: geboorte van je kindje. Daarom hebben wij een complete checklist voor je voor de bevalling en kraamtijd.
Het is verstandig je ziekenhuistas rond de 36e week van je zwangerschap klaar te hebben staan. Vanaf week 37 kan de bevalling elk moment beginnen en het laatste wat je wilt is dat jij of je partner in alle haast nog spullen moet zoeken als de weeën al zijn begonnen. Of je moet een reden hebben het al eerder in orde te hebben. Later zouden we in ieder geval afraden. Of je nou thuis wilt bevallen of in het ziekenhuis, zorg ervoor dat de tas klaar staat. Hieronder de checklist met alle benodigdheden die je in de tas kunt doen.
Naar het ziekenhuis
Voor de moeder
♦ ID-kaart
♦ Portemonnee met pinpas
♦ Verzekeringspas (of digitaal bij de hand)
♦ Zwangerschapskaart
♦ Eventueel geboorteplan
♦ Comfortabele kleding voor tijdens de bevalling: een loszittend nachtjapon of pyjama die je gemakkelijk aan en uit kunt doen, een ochtendjas en ondergoed
♦ Comfortabele kleding voor na de bevalling: zachte, ruime kleding zoals een losse joggingbroek, voedingsshirt en ondergoed
♦ Warme sokken
♦ Eventueel de bril of lenzen(vloeistof)
♦ Slippers of fijne instappers
♦ Toilettas met haarborstel, haaraccessoires (elastiek of scrunchie) om het haar uit je gezicht te houden tijdens en na de bevalling, lippenbalsem, verzorgingsproducten als tandenborstel, tandpasta, neutrale deodorant, shampoo en eventueel wat make-up
♦ Eventuele medicijnen
♦ Voedzame snacks en een waterfles voor de momenten dat je moet wachten op eten
♦ Een volle telefoon om de eerste momenten vast te leggen en contact met dierbaren. Vergeet ook de oplader niet.
♦ Vermaak in de vorm van een boek of e-reader bijvoorbeeld
Voor de baby
♦ Eerste outfit: rompertje, een zacht mutsje, sokjes en jasje
♦ Extra outfits
♦ Dekentje, voetenzak of wikkeldoek van zachte en ademende stof
♦ Luiers
♦ Hydrofiele luiers
♦ Autostoeltje
♦ Speentje
Voor de partner
♦ ID-kaart
♦ Portemonnee
♦ Sleutels (auto, woning)
♦ Schoon setje kleding: Shirt, ondergoed
♦ Toilettas met tandenborstel, tandpasta, deodorant
♦ Eventuele bril of lenzen(vloeistof)
♦ Volle telefoon met oplader
Voor de thuisbevalling
♦ Kraampakket: Vaak krijg je een kraampakket van je zorgverzekeraar maximaal 6 weken voor de uitgerekende datum toegestuurd met daarin producten die belangrijk zijn zoals matjes, kraamverband en steriele handschoenen bijvoorbeeld . Is deze niet bij je verzekering inbegrepen, dan kun je er een kopen bij de apotheek, drogist of online.
♦ Schoon bed en matrasbescherming: Leg een matrasbeschermer onder het laken om het bed te beschermen. Mocht het tot de mogelijkheden behoren dan kun je twee bedden klaarmaken voor de geboorte, met twee lakens en een beschermlaag ertussen zodat je na de bevalling snel een schoon bed hebt.
♦Handdoeken en washandjes: Zorg voor schone, zachte handdoeken en washandjes voor jezelf en de baby. Ze komen vast goed van pas tijdens het moment en natuurlijk voor het eerste badje.
♦ Extra verwarming voor de baby: In eerste paar minuten na de geboorte is het belangrijk dat je kleintje warm blijft. Zet daarom, mocht het kunnen, een klein kacheltje aan om de kamer op temperatuur te houden.
♦ Afhankelijk van je bevallingshouding: Bij een thuisbevalling heb je de keus of je in bed wilt bevallen of bijvoorbeeld in het water. Bespreek, in het geval van een waterbevalling, de mogelijkheden en benodigdheden zodat je alles op tijd klaar kunt zetten.
Verschillende bevallingshoudingen
De keuze voor een bevallingshouding kan je comfort geven, de snelheid van de bevalling en de intensiteit van de weeën beïnvloeden. Veel vrouwen ervaren dat het wisselen van houding tijdens de bevalling helpt pijn te verminderen en zich meer ontspannen te voelen. Zie dit vooral als een herinnering dat ook jij de mogelijkheid hebt om verschillende houdingen te proberen. Gelukkig hoef je niet van tevoren vast te leggen welke houding je gaat gebruiken. Vaak voel je tijdens de bevalling vanzelf aan wat prettig is en wat niet. Volg hierin wat goed voor jou en je lichaam is, vertrouw op je kracht, houd ruimte open voor aanpassingen en bespreek de opties en wensen met je verloskundige zodat zij je kan adviseren en begeleiden. Waar je rekening mee moet houden bij kiezen?
Zwaartekracht: Houdingen waarbij je rechtop staat, maken logischerwijze gebruik van de zwaartekracht om de kleine door het geboortekanaal te helpen.
Comfort en ondersteuning: Zoek naar houdingen die verlichting geven aan jou specifieke ongemakken zoals rugweeën. Niet direct iets wat je vooraf kunt plannen, maar wel goed om over na te denken en rekening mee te houden. En een goede voorbereiding doet precies dat: Jou kennis en vaardigheden bieden zodat je op het moment de juiste keuzes kunt maken. Dat kan natuurlijk niet als je niet goed weet wat de opties zijn of de voor- en nadelen.
Flexibiliteit: Misschien heb je de voorkeur voor een specifieke houding, maar voel je tijdens de bevalling dat je je prettiger voelt bij een andere houding. Extra belangrijk dus om alle opties waar jij je prettig bij voelt bespreekbaar te maken bij je partner en verloskundige.
Meest gebruikte bevallingshoudingen
Wat de meest voorkomende houdingen zijn die vrouwen gebruiken tijdens een vaginale bevalling? We lichten de populairste toe, inclusief uitleg wanneer ze het beste werken.
Liggen op bed
Op de rug liggend is de oudste en meest gebruikte houding. In ziekenhuizen krijgt deze traditionele positie nog steeds de voorkeur omdat de arts of verloskundige zo de meeste controle houden over de bevalling. Iets wat, als het erop aankomt, ook heel belangrijk is. Sommige vrouwen kiezen ervoor omdat het een comfortabele en vertrouwde omgeving vormt. Liggend bevallen is vooral handig als je om welke reden dan ook vermoeid bent en behoefte hebt om te rusten. Als je voor rugligging kiest, kan het verstandig zijn om je voeten plat op het bed te zetten in plaats van je benen op te trekken. Dit geeft de baby meer ruimte om in te dalen.
Een zijligging kan ook een fijne positie zijn. Door je bovenste been op een kussen te laten rusten kun je de bekkenuitgang vergroten en alsnog kracht zetten tijdens het persen.
(Half) zittend op bed
Door iets achterover te leunen en je benen te spreiden, kun je in een halfzittende houding profiteren van de zwaartekracht. Deze houding is fijn voor vrouwen die graag in bed willen bevallen met wat extra ondersteuning in de rug wat de druk helpt verminderen van je stuitje.
Hurkzit
De hurkzit kan een krachtige houding zijn omdat de bekkenuitgang in deze positie maximaal geopend is. Als je gaat hurken, kan je partner je ondersteunen door bijvoorbeeld op een stoel achter je te zitten. Deze bevallingshouding vraagt wel wat spierkracht in je benen en daarom kan het een goed idee zijn deze vooral te gebruiken tijdens het persen. Je kunt zo tussen de weeën door even opstaan of juist leunen om wat rust te nemen.
Baarkruk
Dit is eigenlijk een speciaal hulpmiddel voor vrouwen die, om welke reden dan ook, willen zitten tijden het persen. Door de opening in het middel heeft je bekken de ruimte en kun je je eigen kracht optimaal benutten zeg maar. Maar zit je er te lang op, dan kan het wel wat ongemakkelijk en vervelend voelen. Dat maakt deze houding het meest geschikt voor gebruik wanneer je denkt dat persen gaat beginnen. Ook in dit geval kan je partner achter je zitten om extra ondersteuning te bieden.
De bevallingsbal
Bevallen op een skippybal wordt vaak als erg prettig ervaren omdat het het hele bevallingsproces kan ondersteunen. Je kunt de bal gebruiken om de weeën op te vangen door erop te zitten en heen en weer te bewegen, of door bijvoorbeeld met je bovenlichaam op de bal te leunen terwijl je knielt. De bal geeft een zachte en flexibele ondergrond en helpt spanning in de rug en het bekken te verlichten. Het is wel belangrijk ervoor te zorgen dat de bevallingsbal goed wordt vastgehouden zodat het niet wegglijdt.
Bevallen in bad
Vrouwen die voor een waterbevalling kiezen doen dat omdat warm water het lichaam helpt relaxen en pijn verlicht. Het water zorgt natuurlijk voor een gevoel van gewichtsloosheid, wat tijdens de bevalling heel goed uitkomt aangezien het spanning van de spieren wegneemt. Voor vrouwen die last hebben van bekkeninstabiliteit of rugklachten bijvoorbeeld is bevallen in bad ideaal. Veel vrouwen voelen zich beter ondersteunt door het water en kunnen comfortabel tot rust komen tegen de randen van het bad tussen de weeën door.
Op handen en knieën
Vooral vrouwen met rugweeën ervaren de handen- en knieën houding als de uitkomst. Door deze positie aan te nemen verminder je natuurlijk de druk op de onderrug en stuitje wat voor minder pijn zorgt en aangenamer voelt. Als dit je voorkeur heeft, kun je ook zachtjes heen en weer bewegen door je bekken te kantelen of afwisselend je rug te bollen en te hollen. Dit kan helpen de baby om te draaien en makkelijker door het geboortekanaal te laten komen.
De 5 fases van de bevalling
Tijdens de geboorte van je mini-me doorloopt je lijf vijf bijzondere stadia, elk met zijn eigen kenmerken en uitdagingen. Elke fase brengt je dichter bij het moment dat je je baby in je armen kunt sluiten. We nemen ze met je door en geven tips die je erbij kunnen helpen.
Fase 1: De latente fase
De weken voorafgaand aan je bevalling zijn te herkennen aan subtiele lichamelijke veranderingen zoals hierboven uitgelegd. De latente fase wordt daarom ook wel de eerste ontsluitingsfase genoemd. Je baarmoederhals, ook wel cervix genoemd, begint nu zacht te worden en te ontspannen om zich voor te bereiden op de bevalling. En dat ervaar je met heel je lijf. Dit proces wordt ook wel verstrijken genoemd. Deze periode kan zowel lichamelijk als emotioneel pittig zijn, vol met rusteloosheid, vermoeidheid, anticipatie en lichte (oefen)weeën. De menstruatiekrampen komen en gaan zonder vast patroon, gespannen gevoel in je onderbuik en rugpijn zijn niet ongewoon.
Deze latente fase draait om geduld. Gebruik deze fase om zoveel mogelijk te relaxen, bewaar je energie en doe dingen waar je zen van wordt. Denk hierbij aan wandelingen maken in het bos of yoga, boeken lezen met een warme kruik in je rug of warm bad nemen. Bespreek dit ook vooral met je verloskundige, ook als je een pijnstiller wilt nemen tegen de klachten bijvoorbeeld. Zij kent jouw situatie het beste en kan je het beste adviseren hierin.
Fase 2: Actieve fase
Tijdens de actieve fase staat het begin van regelmatige en sterker wordende weeën centraal. De baarmoedermond opent nu sneller en gaat van ongeveer 3 a 4 centimeter tot 8 a 9 centimeter. In deze periode breken bij veel vrouwen de vliezen, wat de ontsluiting verder stimuleert. Hoe dat voelt? Je kunt intensere pijn hebben dan tot nu toe daarbij je aandacht volledig uit gaat het ontvangen van deze intense weeën, vooral omdat je het onmogelijk kunt negeren. Probeer verschillende houdingen, neem een warme douche of bad en probeer zo te ontspannen zodat de weeën ook minder heftig voelen. Steun van je partner is hierbij zo belangrijk. Net als bellen van je verloskundige zodat jullie samen kunnen bepalen wanneer het verstandig is naar het ziekenhuis te gaan, geboortecentrum of dat alles klaar gezet moet worden voor een bevalling thuis bijvoorbeeld. Feit is dat een goede voorbereiding heel belangrijk is, maar als het erop aankomt kunnen er factoren meespelen waardoor er plan B in werking moet worden gezet. En dit is vaak het moment om die volgende stap met de verloskundige te bespreken.
Fase 3: Overgangsfase
Overgangsfase is vaak het zwaarst en komt samen met hele zware weeën die elkaar snel opvolgen. De ontsluiting gaat van 8 naar 10 centimeter. Je kunt er zelfs misselijk van gaan worden of gaan trillen. Niets om je zorgen over te maken, maar dit is een teken dat het lichaam zich klaarmaakt voor de geboorte. Je behoefte om te persen is heel normaal, maar mag nog niet. Dat mag pas als de volledige ontsluiting is bereikt zodat de baarmoedermond niet wordt beschadigd. Concentreer je op de ademhalingsoefeningen waar je de afgelopen weken al op hebt geoefend. Ze kunnen je helpen hier makkelijker doorheen te komen.
Fase 4: Uitdrijvingsfase
De vierde fase begint wanneer je de volledige ontsluiting van 10 centimeter hebt. Dit is het moment waarop je mag gaan persen. Elke wee helpt om de baby door het geboortekanaal te duwen. In het begin kan het voelen alsof je kleine steeds een stukje wegglijdt, maar met elke wee komt hij of zij steeds verder. Als eerste wordt het hoofdje zichtbaar. Door de spildraai, een rotatiebeweging van het hoofdje, kan de baby makkelijker worden geboren. De verloskundige of arts is er om je hier doorheen te begeleiden. Zij is ook degene die je aanwijzingen geeft over bijvoorbeeld het persen om zo jou en je kindje te beschermen.
Fase 5: De nageboorte
Het laatste onderdeel van de bevalling wordt de nageboorte genoemd. Dat betekent dat de placenta en vliezen naar buiten komen. Meestal gebeurt dit door een paar laatste, minder intense, samentrekkingen van de baarmoeder terwijl jij je newborn al op je borst hebt liggen. De verloskundige of aanwezige arts controleert of de placenta wel volledig is geboren en of er geen stukjes zijn achtergebleven in de baarmoeder die voor complicaties kunnen zorgen. En de navelstreng wordt doorgeknipt, meestal door je partner.
Weeën opwekken: Als de bevalling niet op gang komt
Het opwekken van weeën betekent dat de bevalling op een kunstmatige manier moet worden gestart. Hoewel moeder natuur vaak wel haar gang gaat, zijn er omstandigheden waarin medici besluiten om het proces een duwtje in de rug te geven. Het opwekken van weeën kan op verschillende manieren en met verschillende technieken worden gedaan, zowel natuurlijk als medisch.
Waarom en wanneer?
Wanneer je al langer dan 41 weken zwanger rondloopt nemen de risico’s toe voor jou en je kindje. Zoals de verminderende functie van de placenta. Dit kan een reden zijn voor de verloskundige of arts het opwekken van weeën te overwegen. Maar soms heb je als (aanstaande) moeder last van zwangerschapsdiabetes, hoge bloeddruk, pre-eclampsie of zijn er andere gezondheidsproblemen die een groeiend risico vormen als de zwangerschap nog langer duurt. Een verminderende groei van het kind in de baarmoeder kan ook een medische redenen zijn de natuur een handje te helpen.
Los van de medische redenen, kun je als zwangere zelf ook een reden hebben om dit te willen. Veel moeders ervaren een zware emotionele belasting in de laatste weken van de zwangerschap, vooral als eerdere zwangerschappen complicaties hadden of als er bepaalde angsten zijn.
Hoe?
In goed overleg met de verloskundige of arts zijn er genoeg natuurlijke methoden om weeën op te wekken. Lichte wandelingen kunnen helpen je kindje naar beneden te laten zakken, wat druk uitoefent op de baarmoederhals en soms weeën triggert. Lichte beweging in de vorm van wandelingen, trap op en af lopen en seks zijn hier een voorbeeld van.
Acupunctuur en voetreflexmassage (reflexologie) zijn vormen van alternatieve geneeskundige waar sommige vrouwen verlichting door ervaren en krijgen een extra zetje doordat er bepaalde drukpunten worden gestimuleerd. Ook dit kan een natuurlijke manier zijn om de bevalling te bevorderen. Maar ook bijvoorbeeld frambozenbladthee drinken, dadels, ananas of pittig eten schijn schijnt voor sommige vrouwen heel goed te werken. Het is weliswaar niet wetenschappelijk bewezen dat het helpt, maar als het voor jou werkt…We zouden je wel willen adviseren dit soort ideeën vooraf met je verloskundige te bespreken. Het laatste wat je wilt is onnodige risico’s nemen die je kindje en jou in gevaar kunnen brengen.
De verloskundige of arts gebruikt natuurlijk andere methoden om de weeën op te wekken. Strippen van de vliezen bijvoorbeeld. Dit is een redelijk zachte, maar effectieve manier waarbij de gynaecoloog of je verloskundige met een vinger de vliezen losmaakt van de baarmoederwand. Dit kan wel een weeënstorm op gang brengen met een zogenaamde stortbevalling als gevolg. Een andere medische methode is prostaglandine-gel. Dit is een hormoon dat wordt aangebracht op de baarmoedermond om deze te verzachten en de bevalling op gang te helpen. Het kan wel even duren voordat het daadwerkelijk werkt. Een derde en veelgebruikte medische methode betreft de oxytocine via infuus. In dit geval wordt dit liefdeshormoon, toegediend via een infuus om samentrekkingen te stimuleren. Het is een intensievere manier en wordt vaak alleen in ziekenhuizen gebruikt. Laatste medische methode die we toelichten is die met de blaas- of ballonkatheter. In dit geval wordt een ballonnetje gevuld met steriel water geplaatst om druk uit te oefenen op de baarmoederhals, wat snellere ontsluiting veroorzaakt.
Wie?
Het is heel belangrijk dat weeën opwekken in overleg met of door medisch personeel gebeurt. Zij zijn in staat om zorgvuldig de noodzaak te beoordelen en kunnen jou en je partner alle opties inclusief mogelijke risico’s uitleggen.
Pijnbestrijding
Pijnbestrijding is meer dan comfort, het kan je ook helpen om wat spanning weg te nemen, het bevallingsproces makkelijker te maken en de ervaring dragelijker. De ontspanning die hierdoor ontstaat kan juist datgene zijn wat je nodig hebt om je lichaam en geest kalm te houden tijdens het intense proces dat we bevallen noemen.
Voor veel vrouwen is het fijn om te beginnen met natuurlijke technieken die zonder medicatie werken en jou zelf controle geven. Denk hierbij aan ademhalingstechnieken waarbij je diep en rustig ademhaalt. Dit helpt je bij het reguleren van spanning en pijn. Door gefocust te blijven op je ademhaling, leidt je je aandacht als het ware af van de pijn en houd je een ritme vast. Een andere manier heeft alles te maken met warmte en massage. Een warmwaterkruik op de onderrug bijvoorbeeld kan wat pijn wegnemen. Daarnaast helpt massage om gespannen spieren te helpen ontspannen, vooral in de rug en schouders, wat ook wat pijn kan verzachten. Verder staat water bekend om haar kalmerende invloed op het lichaam en kan vooral erg fijn zijn tijdens de ontsluitingsfase. Er zijn steeds meer ziekenhuizen en geboortecentra die bevallen in water als een optie bieden en bevalbaden als een onderdeel van hun pijnbestrijdingsopties hebben. Hypnobirthing combineert ademhaling met visualisatie en bepaalde ontspanningstechnieken om je angst en pijn weg te nemen. Door je bijvoorbeeld voor te stellen dat je lichaam zich opent en ontspant, kun je de intensiteit van de weeën beter aan. Blijven bewegen en wisselen van houding hebben we al eerder in het artikel besproken. Dit kan helpen om de druk beter te verdelen en de pijn meer dragelijk te maken voor je. Denk hierbij aan een bevalbad, hurken of gewoon rondlopen in de kamer.
Naast deze natuurlijke pijnbestrijders gebruiken medici ook, voor wie het nodig heeft, ook andere opties. Deze worden meestal toegediend door een anesthesist of verloskundige. De ruggenprik, ook wel epiduraal, is de bekendste in dit rijtje. En vaak een van de meest effectieve. Het is een verdovend middel dat in de onderrug wordt geïnjecteerd. Het zorgt voor vrijwel volledige pijnverlichting van de taille naar beneden. Natuurlijk heeft dit zo zijn voor- en nadelen. Een voordeel is dat het veel pijn wegneemt. Een nadeel is bijvoorbeeld dat het langer duurt voor je deze toegediend kunt krijgen, je voelt vanaf je middel naar beneden zo goed als niks en persfase duurt iets langer. Remifentanil pomp is een vorm van morfine die je zelf via een pompje kunt toedienen wanneer pijn te intens wordt. De werking is weliswaar kort, maar je hebt zelf controle over hoeveel en wanneer je het gebruikt. Aan de andere kant werkt het snel, maar je kunt er wel suf en misselijk van worden. Pethidine is een pijnstiller die vaak via een injectie in de bil of je bovenbeen wordt gegeven. Hoewel het natuurlijk wat pijn wegneemt, kun je er wel suf, misselijk en slaperig van worden. Daarnaast krijgt je baby het via placenta ook, waardoor ook hij of zij suf en slaperig is bij geboorte of zelfs geholpen moet worden met zijn of haar ademhaling. Laatste veelgebruikte pijnstiller tijdens bevallen is lachgas. Dit wordt ingeademd en heeft een milde verdovende werking die wat spanning en angst weg nemen. Het wordt vaak ingezet tijdens de laatste fase van de ontsluiting, omdat het snel werkt en je zo kunt afstemmen op de intensiteit van je weeën.
Na de geboorte: Appgar-score en herstel
Direct na de geboorte van je kleine wonder wordt de gezondheid van het kind beoordeeld met de Apgar-score. Dit is een korte test die controleert op ademhaling, hartslag, kleur, spierspanning en reflexen. De afkorting staat letterlijk voor de genoemde onderdelen waarop wordt getest: Appearance (kleur), Pulse (hartslag), Grimace (reactie op prikkels), Activity (spiertonus) en Respiration (ademhaling). De baby kan maximaal 10 punten behalen op deze test. Per onderdeel zijn er maximaal 2 punten te behalen. Het geeft de verloskundige of aanwezige arts inzicht in de directe conditie van de pasgeborene. Zo is een totale score tussen 7 en 10 normaal te noemen.
Hierbij is de bevalling met de geboorte van het kind in principe afgerond, maar het herstelproces voor jou als moeder begint natuurlijk nog maar net. Soms zijn er hechtingen nodig, wat meteen na de bevalling gebeurt. En soms is in een andere vorm nazorg nodig, zoals wanneer placenta niet in zijn geheel eruit is. Hoe dan ook is het belangrijk om, hoe moeilijk ook, de weken erna goed rust te nemen en je lichaam mogelijkheid te gunnen zich te herstellen.
- Bevalling: Alles over de eerste tekenen, fases en nazorg - 16 september 2024
- 30+ gezonde lunch ideeën voor school: Tips en voorbeelden voor voedzame broodtrommel - 7 september 2024
- Super Blocks van GiiKER: De perfecte mix tussen traditionele spelconcepten en moderne technologie - 5 september 2024