Om onze gezondheid zo lang en goed mogelijk te beschermen en positief te beïnvloeden heeft de overheid preventie in het leven geroepen. Preventieve zorg richt zich op het voorkomen van ziekten of in een vroeg stadium ontdekken en medische fouten met grote gevolgen voor de patiënt. Zelfmoord en gebeurtenissen die ernstige lichamelijke of geestelijke klachten hebben veroorzaakt zijn een voorbeeld van zorg calamiteiten zoals dat wordt genoemd. De achterliggende gedachten is gericht op het terugdringen van de kosten in de gezondheidssector.
Leestip!
Ruim 100 Gezonde gewoontes die het leven leuker maken (en geluk beïnvloeden)
De drie niveaus van preventie
Deze vorm van de zorg kent drie niveaus:
Primaire preventie – Voorkomen van gezondheidsdreigende factoren zodat ziekte geen kans krijgt
Secundaire preventie – In een vroege stadium ontdekken van ziekte of afwijkingen bij mensen met een verhoogd risico of aanleg
Tertiaire preventie – Herhaling voorkomen en zelfredzaamheid van de patiënt makkelijker maken
Vormen van preventie
Om ervoor te zorgen dat iedere individu het nodige steuntje in de rug krijgt op zorggebied heeft Nederland vier vormen van preventie ingedeeld op doelgroep.
Collectief: Universele preventie – Preventieve zorg gericht op in principe de gezonde bevolking ongeacht risico. Het Rijksvaccinatieprogramma, Bevolkingsonderzoek borstkanker, darmkanker en baarmoederhalskanker maar ook kwaliteit van drinkwater bewaken, tandarts controle en algemeen rookverbod zijn voorbeelden hiervan.
Collectief: Selectieve preventie – Zorg gericht op mensen met een verhoogd risico. De griepprik , periodieke controle en de hierboven genoemde bevolkingsonderzoeken vaker ondergaan zijn voorbeelden hiervan.
Individueel: Geïndiceerde preventie – Gezondheidsbevorderende zorg gericht op mensen met beginnende klachten om een bepaalde ziekte te voorkomen. De voorbeelden zijn uiteenlopend en kunnen per persoon heel verschillend zijn. Denk hierbij aan hulp van een diëtiste bij overgewicht of lichamelijke activiteiten bij de fysiotherapeut, maar ook de aanpak van stress om een burn-out te voorkomen of preventieve medicatie.
Individueel: Zorggerelateerde preventie – Zorg gericht op mensen met een ziekte met als doel erger te voorkomen en zelfredzaamheid. Leven met suikerziekte of nierziekte met minimale beperkingen en lage levenskwaliteit voorkomen is hier een voorbeeld van.
Wat kost het allemaal?
De preventieve effecten en maatregelen kosten (en besparen) jaarlijks miljarden euro’s en kom je in het dagelijks leven vaker tegen dan je wellicht denkt. De maatregelen pakken de oorzaak aan van gezondheidsbedreigende factoren waarvan wordt verwacht dat het in de toekomst voor gezondheidsproblemen gaan zorgen. Preventieve maatregelen als het rookverbod. Uit verschillende studies worden de positieve effecten meer en meer zichtbaar. Minder luchtwegklachten en verlaagde kans op longkanker bijvoorbeeld. Onder het motto ‘voorkomen is beter dan genezen’ wordt een gezonde leefstijl op verschillende manieren gestimuleerd. Zo wordt onder andere de EHBO-cursus en hulp bij stoppen met roken vanuit de basisverzekering vergoed net als de griepprik voor de 60-plussers en chronisch zieken.
Helaas wordt lang niet alle preventie (deels) vergoed. Sterker nog, de basisverzekering is er voor noodzakelijke medische zorg. Buiten de door de overheid georganiseerde preventieve zorg wordt het verder niet zomaar vergoed. Sowieso niet vanuit de basisverzekering. Een bodyscan in de vorm van een MRI-scan bijvoorbeeld. De zorgverzekeraar vergoed de kosten alleen wanneer je de verwijzing hebt van een arts of een andere medische specialist. Daarnaast wordt er steeds vaker gewerkt met gecontracteerde zorgaanbieders met minder ruimte voor eigen keus.
Wat kun je zelf doen aan preventieve zorg?
Helaas worden er in praktijk ziekten en afwijkingen vaak pas in een vergevorderd stadium ontdekt. Vaak omdat symptomen en signalen die het lichaam geeft verkeerd worden gelezen of onderschat. Naast gezond en gevarieerd eten, verstandig omgaan met alcoholische dranken en drugs, voldoende bewegen en rust nemen, blijft goed naar je lijf luisteren cruciaal. En tegelijkertijd een van de lastigste dingen. Al je doen en laten heeft invloed op je gezondheid. Van je omgeving, je leefgewoontes, tot je veeleisende baan, verantwoordelijkheden en verplichtingen die bij het leven horen. Naar je lijf luisteren wordt je in de gehaaste maatschappij waarin we leven vrijwel onmogelijk gemaakt. En dan komt het belang van preventieve zorg op eigen initiatief om de hoek kijken. Zo is een MRI-scan zonder verwijzing ook mogelijk en zelfs verstandig. Het geeft inzicht in je lichaamsgesteldheid en kan oorzaak van bepaalde vage klachten verklaren. Want wist je dat longkanker in begin minimaal ongemak geeft? Het wordt dan ook meestal (te) laat ontdekt met alle gevolgen van dien. Maar ook psychische klachten kun je met een vroege opsporing aanpakken voor beginnende klachten verergeren. Doe die gezondheidsanalyse. Trek wat vaker aan de rem voordat het je allemaal te veel wordt. Plan vaste me-time momenten in, wees wat vaker offline, zoek afleiding in de sociale omgeving, praat erover. Zie preventie als een onmisbaar onderdeel van je gezonde leefstijl. Je doet het uiteindelijk niet alleen voor jezelf, maar ook voor je gezin en jullie toekomst.
- Recensie: De verdwenen steden 3: Het eeuwige vuur van Shannon Messenger - 28 november 2024
- Recensie: Fabulant 3: De strijd om het stelsel - 1 oktober 2024
- De juiste zitzak kiezen: het belang van de maat, vulling en stevigheid - 1 oktober 2024